Motor Soğutma Sistemi Çalışma Prensibi - Soğutma Sistemi Nasıl Çalışır?
Motor bloğunda ve silindir kapağında motor suyunun dolaştığı su kanalları (su ceketleri) bulunur. Motor suyu bu kanallarda dolaşarak, motordaki ısıyı üzerine alır, ısınmış olarak su radyatöre ulaşır ve burada soğutularak tekrar dolaşıma devam eder. Motor suyu motor su kanalları içinde devir daim eder. Motor suyunun devir daim etmesi için bir su pompası kullanılır, buna devir daim pompası da denir. Silindirler (yanma odaları) soğutma suyuyla çevrelenmiştir ve bu sayede soğutulurlar, suyla bu şekilde çevreleme motorun daha sessiz çalışmasına da katkı sağlar. (Öncelikle temel bilgiler için: (Bkz: Soğutma Sistemi ve Parçaları))
Soğutma sisteminin bir başka işlevi ise, araç içini ısıtmaktır. Motor soğutma sıvısı aracın kalorifer peteğinde dolaştırılarak aracın içinin ısıtılmasını sağlar.
Soğutma sistemi sıvısı sadece motorda değil, bazı motor donanımlarının soğutulmasında veya ısıtılmasında kullanılır, motor suyu bu donanımlarda da devir daim ettirilir. Örneğin bazı motorlarda; turbo şarjın soğutulmasında (su soğutmalı turbo), egr soğutucusunda, motor yağ soğutucusunda yağın soğutulmasında, emme manifoldunda turbonun gönderdiği havanın soğutulmasında, gaz kelebeği gövdesinin ısıtılmasında, otomatik şanzıman yağının soğutulmasında ve dahası.
Soğutma Sistemi Nasıl Çalışır?
Klasik olarak soğutma sisteminde iki temel devre vardır:
*Küçük Devre (Soğuk Devre): Soğut motorun, çalışma sıcaklığına ulaşmasına kadar aktiftir.
*Büyük Devre (Sıcak Devre): Çalışma sıcaklığı ve daha üst sıcaklığa ulaşan motorda devreye girer.
*Küçük Devre (Soğuk Devre): Motor soğutma sıvısı radyatöre gönderilmez, termostat kapalıdır. Soğutma sistemi, motor soğukken termostatı kapalı tutarak soğutma sıvısının motor içerisinde devir daim etmesini sağlayarak çabuk ısınmasını sağlar, böylece motor ideal çalışma sıcaklığına daha çabuk erişir, motorda verim artar, emisyonlar azalır.
*Büyük Devre (Sıcak Devre): Motor soğutma sıvısı radyatöre gönderilir, termostat açıktır. Motor sıcaklığı belirli bir değerin (örneğin 80 oC’nin) üzerine çıktığında ise termostat açılarak, motor soğutma sıvının radyatöre geçişine izin verilir ve burada soğutularak tekrar motora gönderilir. Sıcaklık artışı devam eder ve belirli bir dereceyi aşarsa bu durumda radyatör fanı çalışmaya başlayarak devreye girer ve soğutmayı hızlandırır.
